قطع عضو به عنوان حد از دیدگاه مذاهب اسلامی

سرقت و محاربه از جمله جرائمی هستند که از زمان شکل¬گیری جوامع وجود داشته¬¬اند و در جوامع مختلف برای آن مجازاتی در نظر گرفته شده است. در شریعت اسلام برای پشگیری از ارتکاب چنین جرائمی مجازات هایی متناسب با آن، تشریع گردیده است. از جمله این مجازات ها، مجازات قطع عضو سارق و محارب است که در صورت تحقق شرایط آن اجرا می¬شود. قطع در لغت به معنای ابانه و جدا کردن است. نزد اکثر فقهای امامیه قطع حقیقت در ابانه و جدا کردن است ولی به عقیده¬ی جمهور فقهای اهل سنت به ابانه و بریدن هر دو اطلاق می¬شود. نزد امامیه و سایر مذاهب اسلامی در اصل مجازات قطع اختلافی وجود ندارد، ولی نسبت به عضو متعلق قطع و موضع اجرای آن بین فقهای امامیه و سایر مذاهب اختلاف نظر وجود دارد. نحوه¬ی اجرای مجازات قطع عضو علیه محارب و موضع اجرای آن مانند شخص سارق است با این اختلاف که دست راست و پای چپ محارب و مفسد فی¬الارض به عنوان یک حد، در آن واحد قطع می¬شود. از موضوعات مستحدثه در این بحث بی¬حس کردن عضو پیش از اجرای حد و پیوند عضو مقطوع پس از اجرای حد می¬باشد که با توجه به آیات و روایات موجود در باب حدود و از آنجایی که بی¬حس کردن عضو پیش از اجرای حد و یا پیوند آن پس از اجرای حد با فلسفه¬ی این نوع از مجازاتها یعنی عبرت گرفتن و دردناک بودن حین اجرا، منافات دارد، مشهور فقهای معاصر آن را جایز نمی¬دانند. هر چند برخی از فقهای معاصر با استناد به اصل حلیت و اباحه آن را جایز دانسته¬اند.